STOP PRZEMOCY DOMOWEJ – REAGUJ, NIE BĄDŹ OBOJĘTNY
Przemoc domowa to jedno z najpoważniejszych zagrożeń społecznych, które często rozgrywa się po cichu – za zamkniętymi drzwiami. Ofiarami są najczęściej kobiety, dzieci, osoby starsze i bezradne. Przypominamy, że każda forma przemocy jest przestępstwem. Nie wolno jej bagatelizować ani tłumaczyć emocjami czy „rodzinnymi sprawami”.
Przemoc domowa to wszelkie działania lub zaniechania, które powodują cierpienie fizyczne, psychiczne lub emocjonalne drugiej osoby, a także naruszają jej wolność, godność lub poczucie bezpieczeństwa.
Do najczęstszych form należą:
- przemoc fizyczna – bicie, szarpanie, kopanie, duszenie, popychanie, obezwładnianie, zadawanie bólu, uderzanie pięścią w głowę
- przemoc psychiczna – wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie, zastraszanie,
- przemoc seksualna – zmuszanie do czynności intymnych, naruszanie godności,
- przemoc ekonomiczna – odbieranie pieniędzy, kontrolowanie wydatków, uniemożliwianie pracy, niełożenie na utrzymanie osób wobec których istnienie taki obowiązek, niezaspokajanie potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych oraz ich sprzedawanie,
- przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej- wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie zdjęć lub rejestrowanie filmów bez Twojej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które obrażają lub ośmieszają.
Dzieci są najbardziej bezbronnymi ofiarami przemocy. Nie potrafią się bronić, często milczą z lęku przed sprawcą. Objawami przemocy mogą być zmiana zachowania, wycofanie, nagłe spadki ocen, unikanie kontaktu z rówieśnikami lub dorosłymi, częste urazy tłumaczone „wypadkami”.
Każdy dorosły sąsiad, nauczyciel czy krewny ma moralny i prawny obowiązek reagować w przypadku podejrzenia przemocy wobec dziecka.
„Niebieska Karta” to formalna procedura, której celem jest zatrzymanie przemocy i zapewnienie pomocy osobie krzywdzonej. Może ją wszcząć Policja, Ośrodek Pomocy Społecznej, szkoła, służba zdrowia lub komisja rozwiązywania problemów alkoholowych.
W ramach procedury sporządzany jest formularz Niebieska Karta – A, opisujący sytuację przemocy. Osoba doświadczająca przemocy otrzymuje wsparcie i informację o możliwych formach pomocy. Podejmowana jest współpraca służb, które ustalają plan pomocy i działań wobec sprawcy. Ofiara zostaje objęta ochroną, a sprawca działaniami prewencyjnymi i kontrolą.
Co ważne uruchomienie procedury nie wymaga zgody ofiary, ponieważ nadrzędnym celem jest ochrona życia i zdrowia.
Policja ma również prawo wydać natychmiastowy nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu przez sprawcę przemocy domowej. Środek ten jest stosowany, gdy istnieje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia domowników.
Policjant, po ocenie sytuacji, może wydać:
- nakaz natychmiastowego opuszczenia lokalu oraz bezpośredniego otoczenia posesji,
- zakaz zbliżania się do lokalu,
- zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną – osobiście, telefonicznie, przez Internet, czy inne środki komunikacji.
Nakaz/zakaz obowiązuje przez 14 dni, ale może zostać przedłużony przez sąd cywilny – na wniosek osoby dotkniętej przemocą. W tym czasie sprawca w zależności od wydanego ograniczenia ma zakaz powrotu do mieszkania, nie może kontaktować się z ofiarą ani przebywać w pobliżu miejsca jej zamieszkania, pracy czy szkoły. Policjanci kontrolują przestrzeganie tych nakazów, a ich złamanie może skutkować odpowiedzialnością karną.
Jeśli jesteś ofiarą lub świadkiem przemocy:
- dzwoń na numer alarmowy 112,
- poinformuj Policję lub Ośrodek Pomocy Społecznej,
- zgłoś się do dzielnicowego lub pedagoga szkolnego,
- możesz zgłosić się do Ośrodka Interwencji Kryzysowej,
- w razie potrzeby zostanie uruchomiona procedura „Niebieska Karta”.
Pomoc i wsparcie można uzyskać w Ośrodkach Pomocy Społecznej (OPS), Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie (PCPR), Ośrodkach Interwencji Kryzysowej, komendach i posterunkach Policji,
Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – tel. 800 120 002 (bezpłatny, całodobowy), Telefonie Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – tel. 116 111, Centrach pomocy ofiarom przestępstw i organizacjach pozarządowych.
Policjanci cały czas prowadzą działania profilaktyczne, spotkania w szkołach, a także biorą udział w kampaniach społecznych i programach edukacyjnych mających na celu uświadamianie skutków przemocy i promowanie postaw reagowania.
Dzielnicowi współpracują z instytucjami pomocowymi, kontrolują sytuację rodzin objętych procedurą „Niebieskiej Karty”, a także wspierają ofiary w kontaktach z sądem czy służbami społecznymi.
Nie milcz! Twoja reakcja ma znaczenie! Cisza chroni sprawcę, a nie ofiarę. Przemoc nigdy nie ustaje sama, często narasta z czasem. Dlatego jeśli wiesz, że dochodzi do zjawiska przemocy w Twoim otoczeniu, reaguj. Powiadom odpowiednie służby, zadzwoń, zareaguj. Możesz uratować czyjeś zdrowie, a nawet życie.
mł. asp. Edyta Daroch